کارگروه سیاست گذاری در کاهش ضایعات کشاورزی:
با عنایت بر رسالت و مأموریت وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر "تأمین امنیت غذایی مردم با رعایت الزامات توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی، با رویکرد مدیریت جهادی"، تنظیمگری، برنامهریزی و نظارت، تمهید زیرساختهای (سخت و نرم) مؤثر بر عوامل تولید و بهرهوری عوامل تولید به عنوان وظایف اساسی این وزارتخانه تعریف شدهاند. بر این اساس، ضرورت دارد که این هدف مهم از طریق افزایش کمّی و کیفی سطح تولیدات کشاورزی و همزمان، حفاظت از محصول تولید شده از مزرعه تا سفره مورد توجه ویژه قرار گیرد. در این راستا به نظر میرسد که پرداختن به موضوع مغفول ماندة ضایعات محصولات کشاورزی و غذایی امری اجتنابناپذیر است.
لازمة دستیابی به اهداف تعیین شده در اسناد بالادستی توسعه کشور پیرامون ذیل "تأمین امنیت غذایی"، افزایش توانایی حفظ و نگهداری مواد غذایی در سرتاسر زنجیرة توزیع، همگام با روشهای افزایش دسترسی به مواد غذایی است. در واقع نظام عرضه غذا و تحقق امنیت غذایی یک مقوله فرابخشی است که تحت تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، فناوری و بینالمللی قرار داشته و در حیطه مسئولیت سازمانها و بخشهای مختلف کشور بهطور هماهنگ و مرتبط با هم قرار دارد.
مسئولیت امنیت غذایی در ایران بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است، اما تصمیمات مربوط به بهداشت، سلامت، بازرگانی، توزیع و یارانهها در سایر وزارتخانهها و سازمانها اتخاذ میشود. این مسئله باعث میشود که هماهنگی لازم برای رسیدن به یک راهبرد منسجم وجود نداشته باشد و حکمرانی امنیت غذایی با چالشهایی روبرو شود. نوسانات قیمت مواد غذایی و بعضاً کمبود برخی از اقلام اساسی، تغییرات اقلیمی و بحرانهای جهانی مانند جنگ و تحریمها و از سوی دیگر، کاهش بهرهوری در بخش کشاورزی به دلیل کمبود زیرساختها، فناوری و دانش روز، از دیگر چالشهای پیش روی امنیت غذایی در ایران است.
ضایعات بخش کشاورزی بیشک یکی از عوامل کلیدی در کاهش ضریب امنیت غذایی کشور است. این ضایعات در مراحل مختلف تولید، برداشت، فرآوری، توزیع و مصرف اتفاق میافتد و ضرر مالی و اقتصادی قابل توجهی به کشور وارد میکند.
مطالعات موجود نشان میدهند که بدون کمرنگ کردن نقش روشهای بهنژادی و بهزراعی در تولید محصولات با کیفیت و ماندگاری بالاتر، بیش از نیمی از ضایعات محصولات کشاورزی در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران، در مراحل برداشت و پس از برداشت ایجاد میشود. از این رو، توجه ویژه به جایگاه اصلاح سیاستگذاریها، توسعه فناوریهای پس از برداشت، نوسازی و بازسازی حلقههای زنجیره توزیع مواد غذایی و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی به منظور کاهش ضایعات مواد غذایی، در دسترسترین روش منطبق با کشاورزی پایدار و آمایش سرزمین برای حفظ و ارتقاء متوازن امنیت غذایی کشور است. برای حرکت در مسیر کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، شناخت، گردآوری اطلاعات مستند و مبتنی بر اصول علمی و فنی و سپس تحلیل درست آنها برای شناسایی و رفع اشکالات زیرساختی و تکنیکی موجود امری اجتنابناپذیر است. در این راستا، برگزاری نشستهای تخصصی، همایشهای ملّی، بهروزرسانی سیاستها، تدوین برنامههای راهبردی و طرحهای کلان ملّی که اجرای دقیق و اثربخش آن نیازمند عزم و حمایتهای همهجانبه است، ضروری بهنظر میآیند.
در محور "سیاست گذاری برای کاهش ضایعات"، این همایش بر مأموریتها و وظایف اساسی وزارت جهاد کشاورزی، سیاستهای کلی نظام در بخش کشاورزی، اسناد بالادستی برای امنیت غذایی و مرتبط با کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، سیاستهای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در کشورهای منتخب و سازمانهای بین المللی و نهایتاً ضرورت احصاء، ویرایش و تعیین سیاست های کاربردی با قابلیت پیاده سازی تأکید میکند.